Onkerzele: Het Orakel Ontgraven
Tussen 4 augustus en 19 oktober 1933 verscheen de Heilige Maagd niet minder dan 36 keer aan Leonie Van den Dijck, een ongeletterde volksvrouw uit Onkerzele, bij Geraardsbergen. Kort na die verschijningen begonnen er zich in Onkerzele ook Zonnewonderen voor te doen, waarvan Leonie opnieuw het middelpunt was. Wij zouden die fenomenen nu ‘UFO-verschijnselen’ noemen, maar zoals u wellicht weet werd de UFO pas een kleine twintig jaar later uitgevonden.
Net zoals het geval was geweest met Beauraing en Banneux, trokken duizenden bedevaarders nu naar dit onooglijke dorpje bij Geraardsbergen, om een glimp op te vangen van "de zieneres van Onkerzele". Vanaf dat ogenblik begon "Nieke", zoals ze door iedereen genoemd werd, ook opmerkelijke voorspellingen te doen. Zo voorzag ze de dood van koning Albert I, die volgens haar niet van die rots in Marche-les-Dames viél, maar ervan af gedùwd werd. Ze voorspelde, als we haar biograaf Gustaaf Schellinck tenminste mogen geloven, ook het ongeluk dat koningin Astrid zou overkomen en het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog.
Religieuze massahysterie, paranormale fenomenen, hemelse tekenen of gewoon bedrog? Ieder zal er wel het zijne van denken. Maar zelfs haar grootste tegenstanders fronsten toch wel even de wenkbrauwen toen ze het laatste wapenfeit van Leonie Van den Dijck vernamen. Kort voor haar dood in 1949 voorspelde Leonie immers dat haar lijk "niet snel tot ontbinding zou overgaan". Dit moest het bewijs zijn dat al haar voorspellingen en alle andere vreemde fenomenen waarvan zij het middelpunt was geweest, waarheid en werkelijkheid waren.
In 1972, 23 jaar na haar dood, besloten enkele van haar trouwste volgelingen de proef op de som te nemen. In aanwezigheid van een BRT-cameraploeg werd haar lichaam opgegraven... Het was inderdaad al die jaren intact gebleven. De wetsdokter die bij deze gebeurtenis aanwezig was, kon alleen maar vaststellen dat de wetenschap geen afdoende verklaring had voor dit verschijnsel.
Het lichaam van Leonie Van den Dijck was niet gebalsemd of op een andere wijze "geprepareerd". Ging het hier om een onvervalst wonder? Mogelijk… want ook het lichaam van vele heiligen bleef op een wonderbaarlijke wijze intact. En was het niet de bedoeling van Gustaaf Schellinck en de andere aanhangers van Leonie Van den Dijck de eenvoudige volksvrouw uit Onkerzele heilig te laten verklaren?
Eén van haar volgelingen was overigens de wetsdokter die de vaststellingen deed. Zijn uitspraak, dat de wetenschap "geen afdoende verklaring" had voor dit soort fenomenen, is dus niet zo verwonderlijk maar wel onjuist. Een bepaalde grondsoort, om maar iets te zeggen, kan een lichaam jarenlang conserveren. Zekere geneesmiddelen en/of vergiften, zoals arsenicum, hebben dezelfde bijwerking.
Gustaaf Schellinck liet zijn biografie – in feite een heiligenleven met daarin onder meer een opsomming van de voorspellingen die Leonie in de jaren dertig en veertig had gedaan – pas in 1972 verschijnen, naar aanleiding van haar opgraving. Bij al haar voorspellingen van gebeurtenissen in de jaren dertig en veertig kunnen dus levensgrote vraagtekens geplaatst worden, behalve dan bij die ene voorspelling – haar laatste – dat haar lichaam bewaard zou blijven. Maar wat als Gustaaf Schellinck vooraf wist dat Leonie Van den Dijck begraven zou worden in een grondsoort die een conserverende werking bezat?
Het is een vraag waarop Guy Didelez en ikzelf eveneens het antwoord schuldig moesten blijven, in het boek dat we in 1993 schreven over Leonie Van den Dijck, met als titel Het Orakel Ontgraven...
Hier is het Voorwoord van dit boek dat oorspronkelijk verscheen in 1993, en dat integraal online zal worden gepubliceerd, afwisselend op de blog Mysterieus België en op de blog van Patrick Bernauw:
Als een auteur een boek schrijft, waarin het – historisch – hoofdpersonage bezocht wordt door onder anderen de Heilige Maagd, kan hij twee kanten op. Of hij denkt vanuit een katholiek-fundamentalistische invalshoek en wil een soort moderne hagiografie plegen. Of hij is een atheïst en onderneemt een frontale aanval op wat hij beschouwt als een belachelijk bijgeloof.
Onze houding ligt iets genuanceerder. Wij zijn dan ook veeleer agnostici dan rechtgelovigen of atheïsten.
Toevallig kruiste ene Leonie Van den Dijck ons pad, en het weinige dat wij van haar wisten, vervulde ons met een gevoel van verwondering. Kijk, dachten we, zo straf kunnen wij het niet verzinnen. Als we eens een verhaal wijdden aan haar verhaal?
We trokken op onderzoek uit en vielen van de ene verbazing in de andere. Nieke werd niet alleen bezocht door verschijningen, ze was ook het middelpunt van een serie Zonnewonderen. Die eenvoudige volksvrouw had niet alleen visioenen, ze deed ook voorspellingen met betrekking tot het Belgisch vorstenhuis en de toestand in de wereld. En dan zwijgen we nog over haar onmiskenbare contacten met de Belgische high society én met een officiële pretendent van de Franse kroon.
Klap op de vuurpijl was haar bewering dat haar lijk 'ongeschonden' bewaard zou blijven. In 1972 werd een eerste maal poolshoogte genomen. En ja hoor.
Wij willen niets bewijzen met dit boek. Wij zijn nergens voor en nergens tegen, maar we hebben geprobeerd zo open en onbevangen mogelijk verslag uit te brengen over Leonie Van den Dijek, daarbij geholpen door de notities van haar biograaf Gustaaf Schellinck, het 'Komiteit voor de zaak Leonie Van den Dijck' in Onkerzele, de paranormaal vorser Emiel Ramoudt, diverse krantearchieven en een berg literatuur over de meest uiteenlopende onderwerpen. Voor zover het in onze mogelijkheden lag, hebben we kritische kanttekeningen geplaatst bij haar geschiedenis, hebben we haar voorspellingen en claims gecontroleerd, hebben we naar parallelle gevallen en gebeurtenissen gezocht en naar verklaringen.
Het was niet onze bedoeling aan te tonen dat Leonie Van den Dijck al dan niet bezoek kreeg van de Maagd Maria. Het was wél onze bedoeling u te laten delen in onze verwondering, onze verbazing, onze verbijstering ten slotte.
Wat was er precies aan de hand in Onkerzele, anno 1933? Massahysterie, charlatanerie op grote schaal, een hemels teken, een natuurlijk verschijnsel of een paranormaal fenomeen? Een beetje van alles tegelijk, misschien?
We stellen alleen vast dat het geval-Onkerzele precedenten kende: Beauraing, Banneux, Fatima. En dat Leonie Van den Dijck best één en ander geïmiteerd kan hebben, al zien wij niet in hoe zij een Zonnewonder zou imiteren.
En dan zijn er haar voorspellingen... Een erkende voorspelling dient voor de beschreven gebeurtenis te zijn vastgelegd, volledig uit te komen en maar één keer in vervulling te gaan.
Wat de eerste door Wim Zaal gegeven vereiste betreft, stellen we vast dat de voorspellingen van Leonie Van den Dijck met betrekking tot gebeurtenissen in de periode 1934-1945 alleen aan intimi bekend waren voor¬dat ze zich voltrokken, en dat ze pas in 1972 voor het eerst werden gepubliceerd. Hoewel een mystificatie dus zeer goed mogelijk is, wijst niets in de manier waarop de visioenen uiteindelijk openbaar gemaakt werden, in die richting. Ondanks hun sensationele inhoud, publiceerde Gustaaf Schellinck ze in een zo goed als anoniem, slordig uitgegeven boekwerk met een bijzonder bescheiden oplage.
Is de tweede voorwaarde van Wim Zaal vervuld en zijn al haar voorspellingen volledig uitgekomen? Nee. Maar precies dàt maakt ze zo interessant. Want wat voor reden kan een mystificator hebben om zogenaamde voorspellingen te publiceren die maar gedeeltelijk zijn uitgekomen? Geen!
De voorspelling van het ongeval dat koningin Astrid zou overkomen, wijkt op één bepaald detail frappant af van de officiële versie. En wat doen we met de door Leonie Van den Dijck voorziene 'moord' op koning AIbert? Het ging toch om een ongeval? Of niet soms? Wie de kwestie wat aandachtiger bekijkt, merkt dat lang niet iedereen het eens was over de gebeurtenissen bij Marche-les-Dames... Leonie beweerde trouwens niet alleen over die koningskwestie beter geïnformeerd te zijn dan de modale sterveling.
'Dat arme, ongeletterde vrouwtje zal wel een beetje verward geweest zijn,' dachten wij. 'Of misschien is de roem haar naar het hoofd gestegen. Leonie Van den Dijck raadgeefster van het hof? Van een Franse kroonprins? Kom nou!'
Maar wie dieper op de zaken ingaat, komt alweer voor verrassingen te staan...
Ten slotte is er de ultieme voorspelling. 'Na mijn dood,' zei Leonie Van den Dijek, 'zal ik niet snel tot ontbinding overgaan.' Op de keper beschouwd is het haar enige voorspelling die openbaar werd gemaakt voor men de proef op de som kon nemen, want precies vanwege die claim besloten haar getrouwen het stoffelijk overschot van de zieneres van Onkerzele op te graven. Dat gebeurde in tegenwoordigheid van de officiële instanties en... van een cameraploeg van de BRT. Leonie had niet overdreven.
Nu hoeven wij dit 'ongeschonden lijk' niet te interpreteren als een mirakel. Er kan best een natuurlijke verklaring voor zijn, al worden de experts ter zake het niet eens. Nee, het gaat ons om het feit dat Leonie Van den Dijck vooraf had gezegd dat dit zou gebeuren.
Wie de thesis van de mystificatie ook op dit punt wil verdedigen, moet er al een gigantisch komplot bij slepen om een en ander aanvaardbaar te maken.
Ziet u ons probleem? Wij kwamen er niet uit. En wij hopen van u hetzelfde.
Patrick Bernauw & Guy Didelez
Hier is het Voorwoord van dit boek dat oorspronkelijk verscheen in 1993, en dat integraal online zal worden gepubliceerd, afwisselend op de blog Mysterieus België en op de blog van Patrick Bernauw:
Als een auteur een boek schrijft, waarin het – historisch – hoofdpersonage bezocht wordt door onder anderen de Heilige Maagd, kan hij twee kanten op. Of hij denkt vanuit een katholiek-fundamentalistische invalshoek en wil een soort moderne hagiografie plegen. Of hij is een atheïst en onderneemt een frontale aanval op wat hij beschouwt als een belachelijk bijgeloof.
Onze houding ligt iets genuanceerder. Wij zijn dan ook veeleer agnostici dan rechtgelovigen of atheïsten.
Toevallig kruiste ene Leonie Van den Dijck ons pad, en het weinige dat wij van haar wisten, vervulde ons met een gevoel van verwondering. Kijk, dachten we, zo straf kunnen wij het niet verzinnen. Als we eens een verhaal wijdden aan haar verhaal?
We trokken op onderzoek uit en vielen van de ene verbazing in de andere. Nieke werd niet alleen bezocht door verschijningen, ze was ook het middelpunt van een serie Zonnewonderen. Die eenvoudige volksvrouw had niet alleen visioenen, ze deed ook voorspellingen met betrekking tot het Belgisch vorstenhuis en de toestand in de wereld. En dan zwijgen we nog over haar onmiskenbare contacten met de Belgische high society én met een officiële pretendent van de Franse kroon.
Klap op de vuurpijl was haar bewering dat haar lijk 'ongeschonden' bewaard zou blijven. In 1972 werd een eerste maal poolshoogte genomen. En ja hoor.
Wij willen niets bewijzen met dit boek. Wij zijn nergens voor en nergens tegen, maar we hebben geprobeerd zo open en onbevangen mogelijk verslag uit te brengen over Leonie Van den Dijek, daarbij geholpen door de notities van haar biograaf Gustaaf Schellinck, het 'Komiteit voor de zaak Leonie Van den Dijck' in Onkerzele, de paranormaal vorser Emiel Ramoudt, diverse krantearchieven en een berg literatuur over de meest uiteenlopende onderwerpen. Voor zover het in onze mogelijkheden lag, hebben we kritische kanttekeningen geplaatst bij haar geschiedenis, hebben we haar voorspellingen en claims gecontroleerd, hebben we naar parallelle gevallen en gebeurtenissen gezocht en naar verklaringen.
Het was niet onze bedoeling aan te tonen dat Leonie Van den Dijck al dan niet bezoek kreeg van de Maagd Maria. Het was wél onze bedoeling u te laten delen in onze verwondering, onze verbazing, onze verbijstering ten slotte.
Wat was er precies aan de hand in Onkerzele, anno 1933? Massahysterie, charlatanerie op grote schaal, een hemels teken, een natuurlijk verschijnsel of een paranormaal fenomeen? Een beetje van alles tegelijk, misschien?
We stellen alleen vast dat het geval-Onkerzele precedenten kende: Beauraing, Banneux, Fatima. En dat Leonie Van den Dijck best één en ander geïmiteerd kan hebben, al zien wij niet in hoe zij een Zonnewonder zou imiteren.
En dan zijn er haar voorspellingen... Een erkende voorspelling dient voor de beschreven gebeurtenis te zijn vastgelegd, volledig uit te komen en maar één keer in vervulling te gaan.
Wat de eerste door Wim Zaal gegeven vereiste betreft, stellen we vast dat de voorspellingen van Leonie Van den Dijck met betrekking tot gebeurtenissen in de periode 1934-1945 alleen aan intimi bekend waren voor¬dat ze zich voltrokken, en dat ze pas in 1972 voor het eerst werden gepubliceerd. Hoewel een mystificatie dus zeer goed mogelijk is, wijst niets in de manier waarop de visioenen uiteindelijk openbaar gemaakt werden, in die richting. Ondanks hun sensationele inhoud, publiceerde Gustaaf Schellinck ze in een zo goed als anoniem, slordig uitgegeven boekwerk met een bijzonder bescheiden oplage.
Is de tweede voorwaarde van Wim Zaal vervuld en zijn al haar voorspellingen volledig uitgekomen? Nee. Maar precies dàt maakt ze zo interessant. Want wat voor reden kan een mystificator hebben om zogenaamde voorspellingen te publiceren die maar gedeeltelijk zijn uitgekomen? Geen!
De voorspelling van het ongeval dat koningin Astrid zou overkomen, wijkt op één bepaald detail frappant af van de officiële versie. En wat doen we met de door Leonie Van den Dijck voorziene 'moord' op koning AIbert? Het ging toch om een ongeval? Of niet soms? Wie de kwestie wat aandachtiger bekijkt, merkt dat lang niet iedereen het eens was over de gebeurtenissen bij Marche-les-Dames... Leonie beweerde trouwens niet alleen over die koningskwestie beter geïnformeerd te zijn dan de modale sterveling.
'Dat arme, ongeletterde vrouwtje zal wel een beetje verward geweest zijn,' dachten wij. 'Of misschien is de roem haar naar het hoofd gestegen. Leonie Van den Dijck raadgeefster van het hof? Van een Franse kroonprins? Kom nou!'
Maar wie dieper op de zaken ingaat, komt alweer voor verrassingen te staan...
Ten slotte is er de ultieme voorspelling. 'Na mijn dood,' zei Leonie Van den Dijek, 'zal ik niet snel tot ontbinding overgaan.' Op de keper beschouwd is het haar enige voorspelling die openbaar werd gemaakt voor men de proef op de som kon nemen, want precies vanwege die claim besloten haar getrouwen het stoffelijk overschot van de zieneres van Onkerzele op te graven. Dat gebeurde in tegenwoordigheid van de officiële instanties en... van een cameraploeg van de BRT. Leonie had niet overdreven.
Nu hoeven wij dit 'ongeschonden lijk' niet te interpreteren als een mirakel. Er kan best een natuurlijke verklaring voor zijn, al worden de experts ter zake het niet eens. Nee, het gaat ons om het feit dat Leonie Van den Dijck vooraf had gezegd dat dit zou gebeuren.
Wie de thesis van de mystificatie ook op dit punt wil verdedigen, moet er al een gigantisch komplot bij slepen om een en ander aanvaardbaar te maken.
Ziet u ons probleem? Wij kwamen er niet uit. En wij hopen van u hetzelfde.
Patrick Bernauw & Guy Didelez
Reacties