Beste Wensen voor 2012... Omdat anders de wereld vergaat:...)

Doe-het-zelf stadsspel + kookworkshop in de stad van uw keuze!

Cuisine Cayenne is een culinair stadsspel, gecombineerd met een actieve kookworkshop. Het thema is de wereldkeuken. Cuisine Cayenne legt uitdrukkelijk de link met de producten van eerlijke handel of FairTrade.




Benevens een boekje voor iedere deelnemer (= aanbevolen, maar ook mogelijk met 1 boekje per duo of team) met recepten, ingrediënten, achtergrondinformatie, spelinfo (en oplossingen van het stadsspel), heb je wellicht nog een draaiboek nodig voor de praktische organisatie van het stadsspel. Je kunt het draaiboek dan aanpassen voor om het even welke stad en aan jouw specifieke omstandigheden, grootte van de groep, enzovoort... Het is beschikbaar in PDF en het bevat ook een programmaboekje voor de teams.

Heb je grote aantallen van dit boekje nodig (+10), stuur dan een mailtje naar info@inter-actief.be en wij bezorgen je het gewenste aantal boekjes met kortingen tot 50%.

Gedichtendag 2012: Fantastisch Vlaanderen

Programma Jongeren (secundaire school)
& Volwassenen:
 
Poëzie Flash Mob / Dichters in Tegenstroom

Keizer Karel zei ooit dat in zijn rijk de zon nooit onderging, een uitspraak die danig tot de verbeelding sprak van de magiër Cornelius Agrippa. Tot zijn verbijstering moest hij vaststellen dat de zon, in Vlaanderen bijvoorbeeld, wel degelijk onderging… en op een dag misschien niet meer zou opstaan, omdat de maan voor altijd haar plaats had ingenomen. 

Om dit te verhinderen, construeerde Agrippa het Robotje Agaat – hij was zijn tijd nu eenmaal ver vooruit – die iedere ochtend weer de maan moest verjagen met een magische incantatie. Op 26 januari 2012 valt Agaat echter onherroepelijk zonder stroom, zodat het risico niet denkbeeldig is dat de wereld vergaat op 21 december 2012 – datum ook waarop de fameuze Maya kalender het voor bekeken houdt. 

Gelukkig is het op 26 januari 2012 Gedichtendag… en misschien kan poëzie wel de wereld redden! Want wat we nodig hebben, zijn minstens 1221 dapperen die op 26 januari de taak van Computer Agaat overnemen, en de magische incantatie in kwestie op bezwerende wijze reciteren. 

Organiseer dus nu

in uw bibliotheek, (secundaire) school, 

boekhandel, café & restaurant, museum & bedrijf… 

een Poëzie FlashMob  

“omdat anders het licht uitgaat”! 

Schrijf in voor de Poëzie FlashMob met een eenvoudige mail (zie hieronder) en vervolgens door overschrijving van 15,90 euro op een rekeningnummer dat je zult ontvangen. Wij bezorgen je daarna, in hoge resolutie en via een link (waar je ze kunt downloaden), een instructievideo + de clip met de magische incantatie. Deze kun je gebruiken om op Gedichtendag 26 januari 2012 een FlashMob te organiseren, samen met je bezoekers, leerlingen, klanten,...  (Een flashmob is een groep mensen die plotseling op een openbare plek samenkomt, iets ongebruikelijks doen en daarna weer snel verdwijnen.)

Neem foto's of maak een filmpje van de FlashMob, bezorg ze ons in jpg (foto) of op een link (YouTube) en wij zetten de beste inzendingen op de blogs van initiatiefnemer Patrick Bernauw, Mysterieus België en Compagnie de Ballade. Alle inzenders ontvangen, als dank voor bewezen diensten, een virtueel geanimeerd poëziepakket "Dichters in Tegenstroom", met bijdragen van François Villon (die sterft van dorst bij de fontein), Nobelprijswinnaar Literatuur 1911 Maurice Maeterlinck, Rudi De Smet (naar aanleiding van het Louis Paul Boonjaar 2012) en Patrick Bernauw. Een deskundige jury, samengesteld door producent vzw de Scriptomanen, zal ten slotte ook een winnaar kiezen, die daar bovenop een zeer concreet poëtisch toemaatje ontvangt.

Bestellen, boekingen, meer info,... via de mail. Hierlangs kunt u Patrick Bernauw ook bij u op school, in de bibliotheek of vereniging uitnodigen voor een workshop "Poëzie FlashMob" of "Poëzieclip maken". 

 



Programma Kindergedichten 
(Basisschool):

KinderGedichtenDag: FlashMob "Onder Stroom"

Keizer Carolus van Kokanje stelde ooit dat in zijn rijk de zon nooit onderging, een uitspraak die danig tot de verbeelding sprak van Clement de Kluizenaar, de grootste tovenaar uit de Duistere Middeleeuwen (zo genoemd omdat het elektrisch licht nog niet was uitgevonden). Tot zijn verbijstering moest hij vaststellen dat de zon in Lagelande wel degelijk onderging… en op een dag misschien niet meer zou opstaan, omdat de maan voor altijd haar plaats had ingenomen. 

Om dit te verhinderen, vervaardigde Clement het Robotje Agaat dat iedere ochtend weer de maan moest verjagen met een magische bezwering. Op 26 januari 2012 valt het Robotje Agaat echter onherroepelijk zonder stroom, en daarom zoeken wij nu een manier om haar taak verder te zetten. Zorg jij ervoor, geholpen door een magische bezwering,  dat het licht niet uitgaat... en wel voorgoed?

Wat we nodig hebben, zijn minstens 1221 dapperen die op 26 januari 2012 de taak van Robotje Agaat overnemen, en zoveel positieve energie opwekken, dat Lagelande op zijn minst weer voor 1221 jaar kan worden verlicht. 

Kan poëzie de wereld redden?  We hopen van wel! Organiseer nu met jouw school in jouw dorp of stad en op 26 januari Gedichtendag een heuse "Poëzie FlashMob" (= een groep mensen die plotseling op een openbare plek samenkomen, iets ongebruikelijks doen en daarna snel weer verdwijnen). Doe mee aan de "KinderGedichtenDag: FlashMob Onder Stroom", stuur ons een mailtje, schrijf 15,90 euro over op een rekeningnummer en ontvang een link waarop je twee animatiefilmpjes in hoge resolutie kunt downloaden op je eigen computer(s) en laptop(s).

Het ene filmpje is de "instructievideo" waarin het concept aan de kinderen wordt uitgelegd:

KinderGedichtenDag FlashMob "Onder Stroom", 2012. Kindergedichten workshop. Tekenfilmgedichten maken.

De tweede clip is eigenlijk een tekenfilmgedicht, met de "magische bezwering". Hiermee kunt u de FlashMob in de klas voorbereiden. 

Het kindergedichtenproject "Legenden van Lagelande" van jeugdschrijver Patrick Bernauw wordt ook doorgetrokken naar de Jeugdboekenweek, met als thema "Fabeldieren" ("dieren" is ook het thema van de Jeugdboekenweek), en naar het hele schooljaar. Samen met de auteur en de animatiefiguurtjes van Compagnie de Ballade een Tekenfilmgedicht schrijven en maken, en live brengen op het schoolfeest... Een boek, een dvd, een cd, een website met de creaties van uw school... het kan allemaal! Schrijf je ter gelegenheid van Gedichtendag in voor het "Project Fabeldieren 2012", dan betaalt u slechts 53 euro, en ontvang samen met de 2 clips "Onder Stroom" ook 6 clips van het "Project Fabeldieren 2012".

 Eventueel kun je Patrick Bernauw ook uitnodigen om bij jou op school een workshop "kindergedichten schrijven" te geven (voor kinderen 3de graad basisschool), een Tekenfilmgedicht te maken, met de hele basisschool een Poëzie FlashMob in scène te zetten, enz...

Alle info, boekingen & bestellingen:
lagelande@inter-actief.be

Quiz Mysterieus België: Wie is Waar?

De namen in het filmpje zijn verhaspeld in een anagram... Plaats de juiste naam bij het juiste personage of object, en bij de juiste stad. 

Oplossingen: hier!

WIE ZIJN ZE & WAAR ZIJN WE? 

AALST: 
1. 
2. 
3. 

ANTWERPEN: 
1. 
2. 
3. 

BRUSSEL: 
1. 
2. 
3. 

BRUGGE (HEILIG BLOED PROCESSIE): 
1. 
2. 

GENT: 
1. 
2. 

LEUVEN: 
1. 
2. 

MONS: 
1. 
2. 

DIKSMUIDE: 
MARCHE-LES-DAMES: 
MAASEIK: 
MECHELEN: 

In welk dorp of in welke stad speelt het verhaal zich af dat je in het liedje kunt horen: 

Koksijde: Mijn Spook van Ten Duinen

‘Alles zal verzinken



en ieder moet verdrinken


in het zand en in de zee.’






Zo zei de zeemeermin


en ze nam de monnik bij de hand


en vroeg hem: ‘Ga je mee.’






En hij hoort nu klokken luiden


van een kerk die is verzonken,


van een stad die is verdronken


in het zand en in de zee.






En hij volgt haar in het water


en bemint haar niet veel later


in de puinen en de duinen


van het land onder de zee.

Sint-Pauwels: De Schat in de Onderwereld

 Gratis download van "Mefisto" van Compagnie de Ballade 

(tekst: Patrick Bernauw / muziek & zang: Fernand Bernauw)

Achter een geheime deur in het kerkje van Sint-Pauwels vertrekt een onderaardse gang naar het kasteel Hof te Voorde, een paar kilometer verder op. Toen het slot in 1452 werd geplunderd, konden de edelman en zijn gezin door die gang ontkomen. En in 1566 bracht men, op de vlucht voor de Geuzen,  via de geheime gang een schat in veiligheid. Daarna raakte de geheime vluchtweg vergeten en in de zeventiende eeuw lag het hele kasteel al volledig in puin. Het werd heropgebouwd en ook verscheidene keren verbouwd, zodat men het spoor van de gang volkomen bijster raakte. Ondertussen bleef men zich wel herinneren dat de laatste heren van Voorde de gang bevolkten met slangen, padden en hagedissen om hun schatten te beschermen. En dat ze hem daarna dichtmetselden.

Omstreeks 1820, toen men aan de fundering voor een nieuw huis werkte, botste men opnieuw op de fameuze geheime gang. De eigenaars vonden het een prettig idee onder de grond naar de kerk en het kasteel te kunnen trekken, maar niemand was dapper genoeg om het inktzwarte hol in te kruipen. In het dorp verbleef op dat moment een rondzwervende Italiaanse straatmuzikant. Voor een flinke som wilde hij zich wel in het donkere gewelf wagen. Met zijn muziek zou hij het in de gang huizende ongedierte wel eens snel betoveren.

Nauwelijks was hij in de onderaardse pijp afgedaald, of er weerklonk zo'n mooie muziek dat al wie ze hoorde ontroerd werd. Hij waagde zich verder en de tonen werden zwakker en stierven ten slotte uit. De mensen legden hun oor tegen de grond en konden hem op die manier volgen tot ongeveer één derde van de weg was afgelegd. Bij de Warandebeek werd het doodstil. Men durfde elkaar niet aan te kijken en niemand waagde zich in de gang om na te gaan wat er met de Italiaan was gebeurd. Toen de avond viel, werd het gat terug dichtgemetseld en onder het zand bedolven. In stille nachten hoort men het ongedierte, dat de overmoedige muzikant ongetwijfeld met huid en haar verslond, nog knagen aan de geheime deur in de sacristie van de Sint-Pauwelskerk...

Wil je een verborgen schat vinden, dan doe je misschien toch beter een beroep op de beproefde techniek van 'de geest in de fles'. Sommige geesten, zoals Mefisto Mefistofeles, zijn tot het verrichten van allerlei wonderen in staat. Zij kunnen je bijvoorbeeld ook op het spoor zetten van een verborgen of verdwenen schat. Je hoeft ze alleen uit hun fles op te roepen, terwijl je met stijf dichtgeknepen ogen heel hard denkt aan wat je nu het liefst van al zou willen, en de hiernaast afgedrukte bezwering uitspreekt...

En natuurlijk moet je ook over een fles beschikken, waarin een geschikte geest bewaard wordt...

MEFISTO MEFISTOFELES

Kom nu geest, kom uit uw fles, 

Mefisto-Mefistofeles,

en help mij, help mij met mijn les,

Mefisto-Mefistofeles!

'k Heb getekend met mijn bloed,

Mefisto-Mefistofeles,

uw contract dat wonderen doet,

Mefisto-Mefistofeles!

Prins van Gramschap, Gulzigheid...

Prins van Hebzucht en van Nijd...

Schenk mij nu een gouden schat!

Stuur mij nu uw zwarte kat!

Maak mij knap en maak mij rijk,

Mefisto-Mefistofeles,

maak dat ik in de toekomst kijk,

Mefisto-Mefistofeles!

Ik roep u aan, 't is middernacht:

geef mij praal en geef mij pracht!

Boze Geesten en Tempeesten

en ook spoken met bleke knoken...

Kom nu maar, kom uit uw fles,

Mefisto-Mefistofeles...

En help mij, help mij met m'n les!

Kom nu maar... Kom!

 

Gent: De Onthoofdingsbrug

"De Onthoofdingsbrug" van Compagnie de Ballade
Tekst: Patrick Bernauw / Muziek: Fernand Bernauw
Zang: Amaryllis Temmerman

Het Bijloke museum in Gent bezit een schilderij, in 1608 vervaardigd door een zekere Pieter Pieters. Op dat werk ziet men een jonge beul, die zijn eigen vader op de Onthoofdingsbrug bij het Gravensteen wil terechtstellen. Maar zijn zwaard breekt in twee stukken...

Sommige Gentenaren beweren dat de oude beul het volgende commentaar had op deze gebeurtenis: 'Mijn zoon is nu eenmaal een lamstraal. Hij viel altijd flauw als ik hem de fijne kneepjes van ons vak wilde bijbrengen. En zijn voetenwerk heeft nooit gedeugd. Waarschijnlijk is hij nu te hoog opgesprongen en heeft hij met zijn zwaard een met ijzer beslagen balk geraakt. Zelfs het beste wapen kan dit niet hebben.'

Maar dit is wellicht een verzinsel. De waarheid is dat in 1371 een vader en zijn zoon veroordeeld werden omdat ze zich verzet hadden tegen graaf Lodewijk van Male. Hij wilde wel eens weten welke liefde het grootst was: die van een ouder voor zijn kind, of die van een kind voor een ouder. De graaf stelde de vader en zijn zoon toen voor de verscheurende keuze, waarover meer verteld wordt in dit gedicht. Maar God kwam tussenbeide en sprak een 'Godsoordeel' uit...

DE ONTHOOFDINGSBRUG

Twee edellieden, vader en zoon,

hadden de graaf zeer beledigd.

Hij riep hen beiden voor zijn troon

en sprak hen toe op harde toon:

'Als ik één van u genade verleen

en één van u in leven laat,

dan is 't op deze voorwaarde alleen:

dat hij de ander 't hoofd afslaat.'

Vader en zoon, zij gingen naar de brug,

die lag daar bij het Gravensteen.

Voor vader en zoon was geen weg terug,

hun klacht ging door merg en been.

'Vader mijn vader,' zo zei de zoon,

'buigt gij dan nu het oude hoofd.' -

'Sla nu toe en sla zonder schroom,'

sprak de vader als verdoofd.

De zoon, hij hief het zwaard voor de slag,

maar de bliksem die sloeg plotseling toe,

en 't was geen hoofd dat aan zijn voeten lag,

want het metaal was moe, zo moe.

Door God was het zwaard gebroken in twee,

daar op de Onthoofdingsbrug.

En voor de wrede graaf van 't Gravensteen

was er geen weg terug:

Vader en zoon hielden een groot banket,

daar op de Onthoofdingsbrug.

Er werd geen hoofd op tafel gezet,

daar op de Onthoofdingsbrug.

Beselare: het Heksendorp

Beselare, een dorpje tussen Ieper en Menen, is een heus heksendorp. Op ieder onpaar jaar, op de laatste zondag van juli, trekt er dan ook nog steeds een heuse heksenstoet door het dorp.

Omstreeks 1700 overleed Dokke van Beke. Niemand durfde de pastoor te halen om haar tijdens haar laatste uren bij te staan. Aan haar bed zat immers een zwarte geit. Toen een handvol buren toch de moed vond om haar huisje te betreden, vond men de heks dood op haar bed, het hoofd achterstevoren op haar lichaam. De Duivel had haar de nek omgedraaid. Iemand maakte een kruisteken en nam de muts van Dokke van haar hoofd. Toen vloog de Duivel sissend onder de muts vandaan, een ondraaglijke stank van solfer en brandend pek achterlatend.

De meest beruchte heks van Beselare was echter Jozefa Bubbels, korweg 'Sefa' genaamd. 'Het was de laatste zondag van juli 1750, ik herinner het mij nog als de dag van gisteren,' vertelde een ooggetuige over haar begrafenis. 'De lucht zat vol zware donderwolken, maar dat belette niet dat het dorp zwart liep van 't volk toen men Sefa ging begraven. De grote zware kist werd op de wagen geschoven en de koetsier van 't kasteel, in vol ornaat, mende het paard dat een rouwkleed droeg en het wapenschild van de markies. Achter de kar aan liepen alle heksen van Beselare naar het kerkhof toe, waar de kist werd neegelaten in een gapende put. Maar de koorden braken en de kist viel in de put, en toen kraakte de donder en een bliksemflits knetterde recht in 't Steenuilbos, waar het huisje van Sefa stond. En in een handomdraai stond alles daar in lichterlaaie en vlogen de verschrikte steenuilen krassend weg. En ze zijn hier nooit teruggekeerd...'

Nog tot in 1905 werd in Beselare ook een Vliegende Geit waargenomen. Eerst hoorde je bij de Keiberg dan een klagend geblaat, dat nu eens dichterbij klonk, dan weer verder op. Dat duurde zo dagenlang. De bewoners van de omliggende dorpen werden op de hoogte gebracht en liepen 's avonds de velden in om uit te kijken naar de Vliegende Geit. Men haalde er politie en rijkswacht bij om de velden, die net bezaaid waren, te beschermen. Enkele dagen later heeft men toen een zeldzame vogel geschoten, en toen was het uit met dat geblaat.  

Luister hier naar: Volle Maan (gratis download)

Stadsspel + Kookworkshop = Teambuilding Wereldkeuken "Cuisine Cayenne"

Cuisine Cayenne is een culinair stadsspel, gecombineerd met een actieve kookworkshop. Het thema is de wereldkeuken. 

Dankzij de ontdekkingsreizigers proefde Europa vanaf de vijftiende eeuw van heel wat onbekende voedingsmiddelen. Een opwekkend drankje dat vanuit Ethiopië via de Arabieren tot bij ons kwam, is nu ons dagelijks kopje koffie. Een knol uit de Andes is de oorsprong van onze ‘typisch Belgische’ frieten.

De deelnemers worden verdeeld in teams. Door opdrachten uit te voeren, komt elk team op verschillende locaties terecht, waar het telkens een ingrediënt uit de wereldkeuken aantreft. Tijdens het spel krijgen de deelnemers via een audioset tekst en uitleg bij de ingrediënten, de cultuur waar ze vandaan komen en de weg die ze hebben afgelegd om hier ‘ingeburgerd’ te geraken. (Wist je bijvoorbeeld dat de cacaoboon eerst een betaalmiddel was, later een bittere drank voor het chique volk en pas in de negentiende eeuw een bron van chocolade?)

Als een team alle ingrediënten heeft verzameld, keert het met een boodschappentas vol exotisch lekkers terug naar de Qarfa. Daar is de kokkin al begonnen met de voorbereiding van een heerlijk menu uit de wereldkeuken. Uiteraard helpen de deelnemers actief mee aan de bereiding. Aan de kookpotten krijgen ze extra  uitleg over de ingrediënten.  

Cuisinne Cayenne legt uitdrukkelijk de link met de producten van eerlijke handel of FairTrade. 

Cuisine Cayenne


 



Duur van het spel + het koken van jouw exotisch potje + het opeten van dit heerlijke gerecht uit de wereldkeuken: ca. 3 tot 4 uur.

Prijs voor organisatie van het spel + eten & drankjes, exclusief BTW:
20-25 deelnemers: vanaf 60 euro per persoon
26-30 deelnemers: vanaf 55 euro per persoon
31-40 deelnemers: vanaf 50 euro per persoon

Op dit moment is deze Cuisine Cayenne Formule nog alleen beschikbaar in Aalst en voor maximum 40 deelnemers. We maken u echter ook graag een offerte op maat, voor meer deelnemers, of op een locatie van uw keuze in Vlaanderen.

Jan Van Eyck en Jeanne d'Arc: een onderzoek van Peter Voorn naar de betekenis van het Lam Gods

 

Uit de inleiding van het ebook Jan Van Eyck en Jeanne d'Arc door Peter Voorn:

Het schilderij het Lam Gods behoort bij de tien beroemdste schilderijen van de wereld. Van die tien is het naast de Mona Lisa ongetwijfeld met de meeste raadsels en vragen omgeven. Het Lam Gods is een kerkelijk veelluik; een dergelijk schilderij noemt men een retabel. Het Lam Gods-retabel bevindt zich in België in de Gentse Sint Baafskathedraal. In de vorige eeuw verhuisde het van zijn oude oorspronkelijke plek, de kleine Vijdkapel naar de grotere doopkapel. Wanneer de schilders aan het retabel begonnen zijn weten we niet. Het enige dat met zekerheid bekend is, is dat meester-schilder Jan van Eyck het veelluik rond 1432 voltooide. Jans vermeende broer, de meester-schilder Hubert, was het werk ver voor die tijd begonnen. Het merendeel van de kenners neemt aan, dat het schilderij in het jaar 1426, het jaar waarin Hubert overleed, onvoltooid in zijn atelier was achtergebleven. Een andere tak deskundigen gelooft echter niet in het bestaan van de schilder Hubert.

Begin jaren tachtig studeerde ik aan de Gentse Kunstacademie en bezocht het schilderij regelmatig. In 1993 ontdekte ik bij een van mijn bezoeken iets merkwaardigs aan het schilderij. Bij het kijken naar de panelen las ik tussendoor in een handboek de namen van de lijsten. Het viel mij toen op hoeveel details van de afbeeldingen en van sommige namen feitelijk overeenkwamen met die van de oudste Tarotkaarten (de zgn. Grote Arcana). Het leek of voor het onderliggende grondplan van het schilderij vroege Tarotkaarten als uitgangspunt waren gebruikt. Een merkwaardige ontdekking, omdat het Lam Gods aan de buitenzijde zo religieus lijkt en speelkaarten ook in de Middeleeuwen als iets heidens werden gezien.

Mijn ontdekking deed ik in eerste instantie af als een hersenspinsel en ik liet ze voor wat het was. Vervolgens vroeg ik me af waarom er zoveel pausen op het centrale Lam Gods-paneel stonden. Pas in 1995 kon ik deze vraag beantwoorden, toen ik ontdekte dat dit paneel met het Concilie van Konstanz te maken had. Op dit Concilie, dat tussen 1414 en 1418 in het Duitse Konstanz op initiatief van de Koning van het Heilige Roomse Rijk (Duitsland), Sigismund van Luxemburg, werd georganiseerd, wilde men een einde maken aan het kerkelijke schisma. Op dat moment waren er drie pausen. Eén oude paus (Gregorius XI) in Rome, een paus in Avignon (Benedictus XIII) en een paus die op het Concilie van Pisa (1409) was gekozen en residentie hield in Bologna (Alexander V, korte tijd later opgevolgd door Johannes XXIII).

Men wilde van deze pausen af, omdat zij de toenmalige Christelijke Wereld verscheurde. De mensen wisten niet meer welke paus ze moesten volgen. Het Concilie van Konstanz moest daar een einde aan maken. Dat lukte tijdens dit congres. Eén paus belandde in de gevangenis, de paus van Rome trad vrijwillig terug en de paus van Avignon was zo stijfkoppig dat vrijwel niemand hem na zijn onderhoud met Sigismund meer serieus nam. Zo lag de weg voor een nieuwe paus open. Voor die nieuwe paus mochten - bij wijze van uitzondering - de vijf naties die op het Concilie de dienst uitmaakten meestemmen. Deze vijf naties waren: Bourgondië en Engeland, Frankrijk, Duitsland, Italië en Spanje.

Men moet begrijpen dat deze naties toen anders waren samengesteld en anders functioneerden dan de tegenwoordige landen. Deze vijf naties zien we in de onderste vijf panelen van het geopende retabel terug. Het paneel met de zogenaamde Rechtvaardige Rechters verbeeldt Bourgondiërs en Engelsen. Het paneel met de Ridders (de Strijders van Christus) verbeeldt de Franse situatie. Het Lam-paneel de Duitse landen en de Conciliegangers. De Heremieten zijn de Italianen (en mogelijk Grieken) en de Pelgrims op het Pelgrimpaneel zijn op weg naar Spanje.

De vijf naties kozen op 11 november 1417 Martinus V (Otto Colonna) tot de nieuwe paus. Zijn pauselijke en wereldse naam verbonden de schilders met het Lampaneel. Op de achtergrond van het Lam-paneel zien we de Domtoren van de Utrechtse Sint Maartenskerk. Die kerk had, net als de nieuwe paus, de heilige Martinus van Tours als patroonheilige. Het achtkantige waterbekken op de voorgrond refereert aan de wereldse voornaam van de nieuwe paus: Otto (= acht). Zijn achternaam, Colonna, betekent zuil.

07. De Franse Kroonprins

In 1992, toen ik samen met Guy Didelez werkte aan dit boek over Leonie Van Den Dijck, kruiste ‘de Franse kroonprins’ een tweede keer mijn pad. De eerste keer was dat het jaar voordien gebeurd, terwijl ik – alweer samen met Didelez – werkte aan de jeugdroman De Schat van Orval. In die beroemde abdij zou tijdens de Franse Revolutie namelijk ‘het fortuin van de Bourbons’ verloren gegaan zijn. De nakomelingen van Lodewijk XVII, ‘de verloren zoon’ van Lodewijk XVI en Marie Antoinette, zouden in de jaren die volgden herhaaldelijk mijn pad kruisen. Mijn ervaringen met de tragische figuur van de Franse kroonprins resulteerden in boeken als Hof van Mirakelen, Nostradamus in Orval en uiteindelijk De Zaak Louis VII. Terwijl u dit verhaal leest, houdt u misschien best in gedachten dat ik in 1992 nog nooit gehoord had over Frans Rombaut, en dat ik Naundorff op dat ogenblik nog – ten onrechte – als een potentiële Louis XVII beschouwde.

Patrick Bernauw, oktober 2011

   

Op basis van de hermetische kwatrijnen van de be­roemde ziener Nostradamus kwam Alexander Centu­rio tot de conclusie, dat de politieke kwesties van de 21 ste eeuw geheel gedomineerd zouden worden door een Franse koning, die hij Hendrik de Gelukkige noemt. Hendrik zou geboren worden in de buurt van Le Mans op 21 januari 1981, als de zoon van een ver­armde landedelman uit het huis van de Bourbons. Ook zijn vader zou een Bourbon zijn. De bewijzen daarvoor moeten uit de archieven van het Vaticaan ko­men. In juli 1999 zal Hendrik de Gelukkige de troon be­stijgen en later zal hij, dank zij zijn strijd tegen onder meer de moslims, de leiding op zich nemen van een Verenigd Europa.

Robert Charroux vertelt dan weer dat de pauselijke nuntius in Frankrijk, monseigneur Roncalli, goed be­vriend was met René Louis Charles de Bourbon, het kleinkind van een zekere Karel Wilhelm Naundorff. Op zekere dag verzocht René de nuntius een blik te wer­pen op een bepaald document dat in de bibliotheek van het Vaticaan werd bewaard. Toen ze elkaar bij een volgende gelegenheid ontmoetten, sprak de nuntius zijn vriend aan als 'Uwe Hoogheid', een titel die hij tot dusver nooit had gebruikt.

In augustus werd René de Bourbon ernstig ziek. Hij verzocht de vroegere monseigneur Roncalli, nu paus Johannes XXIII, om een audiëntie. De paus antwoord­de hem dat hij zijn verzoek moest richten tot de Franse ambassade en toen dit gebeurd was, stemde hij schriftelijk toe in een onderhoud met ‘Zijne Koninklijke Hoogheid René Louis Charles de Bourbon'. Charroux vraagt zich af of de paus met betrekking tot de identi­teit van zijn vriend een officieus oordee1 te kennen wilde geven aan de Franse regering, en of hij René daarom verplichtte zijn verzoek via de ambassade te later verlopen.

Op een dag vertelde Leonie haar biograaf dat ze voor­naam bezoek verwachtte. Ze vroeg Schellinck of hij wilde optreden 'als tussenpersoon voor haar bezoeker, die waarschijnlijk geen Vlaams zou verstaan' .

Omdat de man een dag vroeger arriveerde dan aange­kondigd, kreeg Schellinck hem niet te zien en kon hij zich alleen verlaten op het verslag dat Leonie hem tijdens een volgende gelegenheid deed van die belang­rijke ontmoeting. Blijkbaar had ze, toen puntje bij paaltje kwam, dus toch een gesprek kunnen voeren met haar hooggeplaatste bezoeker zonder tussen­komst van een tolk.

'Het was gegaan over den troon van Frankrijk,' ver­klaarde Leonie, 'en over de toekomst van dat land. Het was een prins, rechthebbende op de Franse troon. Toen de prins ging vertrekken, bood hij mij een beurs geld aan om mij van een beter leven te laten genieten, met de belofte dat hij mij zou blijven steunen.'

Leonie weigerde het geld en toen de prins haar de week nadien een nieuwe jurk liet bezorgen, gaf ze die prompt weg aan 'een arme vrouw'.

Verder in het logboek van Gustaaf Schellinck duikt de Franse prins opnieuw op. We krijgen dan te horen dat hem de toegang was verboden tot het Franse grondge­bied. De Tweede Wereldoorlog was uitgebroken en hij vroeg Leonie wat hij moest doen met betrekking tot de internationale situatie. Leonie raadde hem aan zijn plicht te vervullen en zei hem dat hij gerust kon zijn in de toestand.

­Schellinck vertelt vervolgens hoe de man,die kennelijk een hoge functie in het leger had, met zijn soldaten bij de voorposten was ingedeeld. Dit kon bezwaarlijk betrekking hebben op de 'gewone' Franse strijdkrachten, aangezien de toegang tot het grondgebied hem verboden was. ‘Later kwamen we te weten dat het om het Vreemdelingenlegioen ging.’

Tot twee maal toe kwamen er bij een vijandelijke aan­val heel wat van zijn manschappen om, maar zelf werd de prins telkens gespaard. Toen hij zich daarover verwonderde, zei Leonie dat hij de oorlog zou overleven indien hij het gevaar niet zelf ging opzoeken.

Nog altijd volgens Schellinck berichtten de kranten tijdens de bezetting, dat de Franse prins naar Amerika gevlucht was. Leonie ontkende dit: 'De dagbladen logen, vermits de prins niet naar Amerika was, maar het hier slechts de photo van zijn dubbelganger betrof, die ginder in zijn plaats was aangekomen.' Leonie meen­de dat het 'een getroffen schikking was om de massa op een dwaalspoor te brengen en zo de aandacht van hem af te leiden. De prins verbleef nog altijd in ons

land.'

Later liet ze de juffrouw die voor de prins om inlichtingen kwam, haar groeten overbrengen: 'En zeg hem dat ik zo voor hem niet kan blijven bidden. Niemand heeft hem gevraagd om te spioneren en hij mag zijn handen kussen dat hij uit hun handen is ontsnapt. Zeg hem ook dat hij moet onderduiken, want dat ze hevig jacht op hem maken'.

Nog later wist Leonie te vertellen, dat de prins van een abt een pij in bruikleen had gekregen om te ontkomen aan de speurende Duitsers, die hem op dat moment letterlijk op de hielen zaten. Hij zou door enkele 'vrienden' verraden geweest zijn, maar wist te ontko­men.

Eerst dachten we opnieuw met een wild Indianenverhaal rond Leonie Van den Dijck te maken te hebben. Frankrijk was toch al jaren een republiek?

Schellinck gaf zo weinig concrete en zo verwarrende  en tegenstrijdige informatie, dat het ons aanvankelijk  ondoenbaar leek het waarheidsgehalte van deze geschiedenis te controleren. Gesteld dat er een Franse troonpretendent bestond die inderdaad een militaire en politieke rol van betekenis had gespeeld voor en tijdens de oorlogsjaren, was het dan niet al te fantastisch dat een dergelijke edelman de zieneres van Onkerzele als zijn leidsvrouwe zou kiezen?

We hadden in de loop van ons onderzoek evenwel steeds geprobeerd een zo open mogelijk, onbevoor­oordeeld standpunt in te nemen. We wilden bijgevolg ook deze gekke historie het voordeel van de twijfel laten.

Als Leonie de 'moord' op koning Albert en het ongeval van koningin Astrid had voorspeld, en als het ko­ningshuis daarvan op de hoogte was geweest, leek het aannemelijk dat zij af en toe bezoek mocht ontvangen van het hof. En dan behoorde contact met een Frans  edelman eveneens tot de mogelijkheden.

Terloops willen we er de aandacht op vestigen dat ko­ningin Elisabeth al in de jaren dertig een grote paranormale interesse aan de dag legde. Tot haar intimi behoorde Walter Johannes Stein, een occultist van formaat, die van oordeel was dat de middeleeuwse Graallegenden een soort kosmische blauwdruk vormden van heden, verleden en toekomst. Kort voor het uitbreken van de oorlog smokkelde Elisabeth de Oosten­rijker het paleis binnen - 'le docteur Stone est arrivé!' - om met haar zoon, Leopold III, de politieke situatie te evalueren. Tijdens de oorlog fungeerde de inmid­dels tot Brit genaturaliseerde Stein als raadgever voor Winston Churchill. Een en ander kan men nalezen in het geruchtmakende boek De lans van het lot van Trevor Ravenscroft.

Die interesse voor het paranormale is geen exclusief trekje van het Belgisch vorstenhuis. Koningen hebben hun troon nu eenmaal aan God te danken, net zoals profeten, genezers en magiërs door de Almachtige zijn begenadigd en uitverkoren. Wie heeft nooit gehoord over de geschiedenis van Raspoetin en de laatste tsaar en tsarina van Rusland? In 1956 werd bekend dat Julia­na, koningin der Nederlanden, en haar gemaal prins Bernhard, al sinds 1948 sterk onder de invloed ston­den van de gebedsgenezeres Greet Hofmans. Een ste­vige politieke rel was het gevolg. En Nancy Reagan liet, door bemiddeling van de astrologe Joane Quigley, de sterren beslissen over de agenda van haar echtge­noot, de president van de Verenigde Staten.

Wat Leonie en haar relatie tot de aristocratie betrof, hadden wij buiten Gustaaf Schellinck om, de zeker­heid dat het blad La Cité Royale, prinses de Croy en ba­rones de Bethune (over deze laatste meer in het vol­gend hoofdstuk) het doen en laten van de zieneres van Onkerzele van nabij volgden. En prinses de Croy be­hoorde tot de katholieke topadel van België!

Bovendien herinnerden wij ons een verhaal waarop we waren gestoten in het kader van onze speurtocht naar mogelijke motieven voor een moord op koning Albert. Leonie Van den Dijck kwam er niet in voor, maar het vormde een mooi aanknopingspunt. Het kon ook als een soort precedent fungeren voor de geschie­denis die Gustaaf Schellinck ons opdiste (en had dat misschien zelfs werkelijk gedaan).

In zijn boek Albert I, koning der Belgen wijdt prof. dr. Jacques Willequet enkele regels aan de broertjes Sixtus en Xavier van Bourbon-Parma, twee Franse prinsen. In 1917 deden er in kringen van de Geallieerden kwaadaardige geruchten de ronde, als zou koning Albert aansturen op 'een afzonderlijke vrede' van België met Oostenrijk en Duitsland, zonder medeweten van de Geallieerden. Deze geruchten noodzaakten Albert zelfs de Franse president Poincaré gerust te stellen: de koningin was niet naar Zwitserland gegaan om daar 'vijanden te ontmoeten', en hijzelf had niets te maken met de geheime onderhandelingen van de beide prin­sen.

Sixtus en Xavier waren Franse burgers, maar zij vertegenwoordigden tevens de supranationale aristocratie die de Eerste Wereldoorlog als de zelfmoord van Europa beschouwde.

'Zij waren in Oostenrijk toen de oorlogsverklaring hen verraste,' vertelt Willequet, 'maar in plaats van hen te verbieden het land te verlaten, had keizer Frans-Jozef - die dingen gebeuren nu eenmaal in die kringen - hun vertrek naar Zwitserland juist vergemakkelijkt.'

Toen de republiek Frankrijk niet van de toewijding van deze Franse prinsen gediend bleek, was hun nicht - koningin Elisabeth - bemiddelend opgetreden en had Albert hen in de rang van tweede luitenant van de artillerie opgenomen in het Belgische leger.

Sixtus en Xavier wilden zowel Frankrijk als Oostenrijk en zelfs heel Europa redden. Indien Albert niet rechtstreeks bij hun reddingsplan betrokken was, moet hij er eind 1916 in De Panne hoe dan ook mee ingestemd hebben. Men kan zich immers niet inbeelden dat twee officieren van het oorlogvoerende Belgische leger een plezierreisje in vijandelijk gebied gingen maken zonder de toestemming van hun opperbevelhebber.

'Het zou te ver voeren, de gehele reis van de prinsen naar Parijs, Neuchâtel, Laxenburg en Londen in het voorjaar van 1917 na te gaan,' schrijft Willequet. 'Het is bekend dat de mogelijkheden van een vredesrege­ling ten slotte afsprongen op de onwrikbaarheid van Italië en Duitsland. Laat ons volstaan met eraan te her­inneren dat, toen de hele zaak door Clemenceau in april 1918 hardhandig in de openbaarheid was gebracht, Poincaré op bezoek ging bij de koning en de koningin (...). Hij putte zich uit in verontschuldigingen voor de voorzitter van de Ministerraad, terwijl de koningin, die gekwetst was door het schandaal dat haar familieleden aan kritiek had blootgesteld, van oordeel was dat de handelwijze van Clemenceau "noch elegant noch Frans" was.'

Sixtus van Bourbon-Parma overleed in 1934, het jaar waarin Leonie volop aan het voorspellen was gesla­gen, het jaar ook waarin koning Albert dodelijk ten val kwam. Xavier overleed pas in 1977. Was hij de Franse kroonprins, die zijn rol uit de Eerste Wereldoorlog nog eens dunnetjes overdeed tijdens de Tweede?

Niets wees erop dat Xavier van Bourbon-Parma de man was die we zochten, maar we hadden tenminste ‘een model’ gevonden. We wisten nu dat het wilde In­dianenverhaal van Gustaaf Schellinck heel goed reali­teit kon zijn geweest.

Daarna dachten we een hele tijd aan Louis de Bour­bon, volgens sommigen een regelrechte afstammeling van Lodewijk XVII. In januari 1793 sleepten de Franse revolutionairen diens vader naar de guillotine, waarna de resterende royalisten de dauphin dadelijk tot nieu­we koning uitriepen. Lodewijk XVII was op dat mo­ment nauwelijks acht jaar oud en zat gevangen in de Temple van Parijs, waar hij op 8 juni 1795 zou zijn overleden. Sommige historici nemen evenwel aan dat de overlijdensakte vals was en dat het jongetje ofwel al dood was, ofwel gevlucht.

Deze laatste hypothese vond een vruchtbare voedings­bodem in het werk van de grootste profeet aller tij­den, die zijn sympathie voor de katholieke Kerk en de Franse monarchie niet onder stoelen of banken stak. Nostradamus had het lot van Lodewijk XVI en Marie­Antoinette correct voorspeld, redeneerden de royalis­ten. Hij had inderdaad verscheidene verzen gewijd aan hakbijlen en rollende koppen. De royalisten be­gonnen de hermetische kwatrijnen van de goddelijk geïnspireerde ziener na te pluizen op aanwijzingen omtrent het wérkelijke lot van de kleine dauphin.

‘Als bij mirakel zullen de koning en dertig opvolgers gered worden,' lazen zij in kwatrijn 51 van de zesde centurie, waaruit zij concludeerden dat Lodewijk XVII nog in leven moest zijn en dat na hem nog dertig gene­raties lang de Bourbons over Frankrijk zouden regeren. In een ander kwatrijn was dan weer sprake van een 'trouweloze' (aan de republiek) die ‘de kleine grote’ door een poort zou wegvoeren. Kwatrijn 24 uit de negende centurie kon deze boodschap alleen maar bevestigen:

Uit het paleis met de hoge ramen

zullen de twee koningskinderen ontvoerd worden.

Zij doorkruisen Parijs en het Klooster van St. Denis

dank zij een non. De miserabeien zullen groene pitten vreten.

Voor het gemak hield men er geen rekening mee dat het hier onmiskenbaar om twee koningskinderen ging, en dat het zusje van de dauphin niet op spectaculaire wijze uit de Temple ontsnapte.

In het Nederlandse stadje Delft ligt wat men wel eens 'het meest raadselachtige graf van heel West-Europa' noemt. Het is het graf van een man over wiens jeugd niets vaststaat, maar die als Karl Wilhelm Naundorff sinds 1810 in Berlijn, Spandau en Brandenburg woon­de. In 1824 maakte hij zich tijdens een proces wegens brandstichting en valsmunterij opeens bekend als de zoon van Lodewijk XVI en Marie-Antoinette. Terwijl een ander kind in zijn naam stierf, was hij uit de Tem­ple ontvoerd, precies zoals de katholieke, royalistische ziener Nostradamus het had voorspeld.

In 1833 zocht Naundorff in Parijs contact met de hertogin van Angoulême, de zuster van Lodewijk XVII, maar zij weigerde hem te ontmoeten. Toen hij bleef aandringen, werd hij gearresteerd en in Calais op de boot naar Engeland gezet. Daar publiceerde hij een autobiografie, maar ook een aantal vreemde geschriften van mystieke en magische strekking. Tegelijk ging hij aan de slag als uitvinder van explosieven.

De Engelse regering reageerde niet op zijn voorstellen en hij reisde begin 1845 naar Nederland, waar hij zich als Charles Louis de Bourbon, hertog van Normandië, tot Willem II richtte met het verzoek zijn uitvindingen te mogen demonstreren. Op 30 juni 1845 werd een geheim contract gesloten tussen de Nederlandse rege ring en 'Monsieur Charles Louis’ waarin hem een gesalarieerde functie in Delft werd toegezegd. Daar over­leed hij op 10 augustus van hetzelfde jaar.

De officiële akte noemde hem: 'Charles Louis de Bourbon, Hertog van Normandië (Lodewijk de Zeventien­de) bekend geweest zijnde onder de namen van Charles Guillaume Naundorf (geboren op het kasteel Ver­sailles in Frankrijk, den zeven en twintigsten Maart zeventien honderd vijf en tachtig en alzoo oud ruim zestig jaren, wonende binnen deze stad; zoon van wijlen Zijne Majesteit Lodewijk de Zestiende, Koning van Frankrijk, en van Hare Keizerlijke Hoogheid Marie­

Antoinette, Aartshertogin van Oostenrijk, Koningin van Frankrijk, beiden gestorven te Parijs.'

'De Nederlandse kroon had duidelijk vertrouwen in Naundorff,’ meent André Van Bosbeke in Ridders van nu. 'Via langdurige processen (1926, 1954) hebben Naundorffs nakomelingen hun aanspraken proberen te bewijzen. Zonder succes echter. Pikant detail: bij een grafopening in 1950 werd vastgesteld dat Naun­dorff ongeveer 60 jaar oud was geworden. Hij zou dus, net zoals Lodewijk XVII, in 1785 kunnen geboren zijn.'

Het was Simon Vinkenoog die onze aandacht vestigde op de dichter en prozaschrijver Louis de Bourbon (Renkum, 1908 - Arnhem, 1975), de achterkleinzoon van Karl Wilhelm Naundorff. In de jaren dertig be­hoorde hij tot de rooms-katholieke dichters rondom de tijdschriften Roeping en De Gemeenschap.

Volgens de Moderne Encyclopedie van de Wereldliteratuur waren de nazaten van Naundorff wel degelijk gerech­tigd de naam Bourbon te voeren. Louis de Bourbon studeerde rechten. Hij was werkzaam in de journalis­tiek en maakte tijdens de bezetting deel uit van het verzet. Naar aanleiding van zijn in 1975 verschenen Verzamelde Gedichten werd hij door Jan H. de Groot gekarakteriseerd als 'de dichter van het levenslange heimwee'.

Vooral zijn 'autobiografische' gedichten behoren tot de meest indrukwekkende:

Een prins van Frankrijk en het zoet Navarre

heeft blauwe ogen, donkerblonde haren,

maar geen paleizen meer en geen vazallen,

want heersen doen in deze eeuw barbaren.

Een paar details stemden overeen met de kenmerken waaraan de kroonprins die bij Leonie op bezoek kwam, diende te beantwoorden: het katholicisme, de rol in het verzet. Maar een heleboel andere gegevens stonden een identificatie van de kroonprins als Louis de Bourbon in de weg. Van 1938 tot 1946 was de man burgemeester van het Nederlandse plaatsje Oss en kon hij onmogelijk de omzwervingen gemaakt hebben die Leonie en Schellinck hem toeschreven. Bovendien was Louis de Bourbon een Nederlands onderdaan, die perfect Nederlands sprak. Waarom zou Leonie dan in eerste instantie om een tolk gevraagd hebben? De toe­gang tot Frankrijk was Louis de Bourbon ook helemaal niet ontzegd.

In Het Wonderbare Leven van Leonie Van den Dijck treffen we de volgende, merkwaardige voetnoot aan: 'Het be­treft hier Louis Jean Henri de Bourbon, overleden in 1975, vader van prins Charles Louis de Bourbon, 53 jaar, die ons onlangs deze inlichtingen verschafte. De Franse prins over wie het hier gaat, bezat de Neder­landse nationaliteit, sprak perfect Nederlands en woonde vermoedelijk te Hengelo gedurende de oor­log. Hij was officier in het Nederlandse leger en maakte als dusdanig de oorlog mee. Wegens zijn activiteiten onder de bezetting moest hij zich een tijd verborgen houden. Kort na de oorlog, toen er sprake was dat Europa communist zou kunnen worden, week heel de fa­milie uit naar Canada.'

Het curriculum vitae van deze Louis de Bourbon stemt helemaal niet overeen met dat van de schrijver-journalist. Sterker nog: àls een Louis de Bourbon in contact stond met Leonie, kan het bezwaarlijk déze geweest zijn. En toch beweert de zoon dat het zijn vader was en niemand anders...

We hadden de hoop al opgegeven tot een min of meer definitieve conclusie te kunnen komen, toen wij een 'revue' van Ben Herremans onder ogen kregen, over­vloedig gei1lustreerd met fotomateriaal: Geheimen ach­ter Europese kronen, deel 2. In een hoofdstuk getiteld 'Frankrijk: de gevangenen van de geschiedenis' von­den we een man die een stuk beter aan de summiere beschrijving van Schellinck beantwoordde dan Louis de Bourbon. De notities van Schellinck zijn niet altijd zo correct wat data en omstandigheden betreft, maar we vinden in zijn verslag zoveel echo's van de avontu­ren van Henri d'Orléans, dat we deze graaf van Parijs alleen maar kunnen identificeren als de kroonprins van Leonie Van den Dijck...

'Bijna twee eeuwen nadat in Frankrijk op bloedige wijze de Republiek werd gevestigd, is het geslacht van de vroegere koningen niet uitgestorven,' schrijft Herre­mans. 'Het noemt zich nog steeds het "Franse Vor­stenhuis", en de leden pretenderen volkomen recht­matig, volgens strikte opvolgingsvoorschriften, de kroon. Ze noemen zich graaf van Parijs en eisen dat ze met "Monseigneur" worden aangesproken, zoals hun voorouders. '

Het gaat hier om afstammelingen van Filips, hertog van Anjou en broer van Lodewijk XIV, de Zonneko­ning. Zij werden onschadelijk geacht en men duldde oogluikend hun verblijf in Frankrijk, tot er in 1886 na felle discussie een verbanningswet werd uitgevaar­digd waardoor het grondgebied van de Republiek 'voor immer verboden' werd aan 'de hoofden van de families, die over Frankrijk geheerst hebben en aan hun directe erfgenamen van het eerstegeboorterecht' .

De toenmalige graaf van Parijs werd het land uitge­stuurd. Hij vond een onderkomen in de Brusselse ge­meente Sint-Pieters-Woluwe. Het vroegere kasteel ­Putsdaal werd omgedoopt tot 'kasteel van Anjou', men hees de Franse driekleur en men bevestigde twee lantaarns met het lelie teken en een koningskroon aan de poort.

'Ik wist dat Frankrijk erg nabij was en de idee dat het verboden terrein was, irriteerde me mateloos,' ver­klaarde de in 1910 geboren Henri d'Orléans.

Hij zocht dan maar zijn heil in reizen naar het buiten­land. Tijdens een trip door Centraal-Europa ontmoette hij in Bohemen zijn nichtje Isabelle de Bragance. Op 8 april 1931 traden ze in Palermo in het huwelijk. Aan­hangers van de monarchistische idee maakten er een glorieuze demonstratie van.

'Ik zal Frankrijk een dozijn prinsen schenken,' beloof­de de bruid, maar ze zou het 'slechts' tot elf nakome­lingen brengen.

'Tot kort voor de oorlog vestigt het gezin zich op het kasteel te Sint-Pieters-Woluwe,' rapporteert Herre­mans. 'Na de topontmoeting te München tussen Hit­ler, de Britse minister Chamberlain en zijn Franse con­frater Daladier - die als geallieerde bondgenoten een beschamend compromis onderschrijven - gaat de graaf van Parijs eensklaps tot de actie over. Vermomd als verpleger overschrijdt hij in zijn wagen de grens en hij begeeft zich naar Magny-en-Vexin, waar hij zijn verontwaardiging lucht tijdens een persconferentie. "De oorlog is niet vermeden, maar slechts uitgesteld," predikt hij verbeten. Zijn woorden worden 's anderen­daags paginabreed uitgesmeerd in diverse kranten. Het incident geeft zelfs aanleiding tot een rel tussen België en Frankrijk, dat er zijn noordelijke buur van beschuldigt de graaf bij zijn initiatief te hebben gehol­pen.'

Vreemd genoeg bleek de Franse woede in 1939 al zo sterk geluwd, dat men Henri d'Orléans inschakelde om koning Leopold voor de Franse politiek te vermur­wen. Leopold stond op het punt een belangrijke rede­voering te houden tot het Amerikaanse volk, en in Franse politieke middens heerste onrust omtrent de inhoud van die rede.

'De Franse edelman liet daarom verstaan, dat men in Frankrijk hoopte dat de Koning noch over de vrede noch over de neutraliteit"zou reppen,' schrijft C. Koninckx in Koning Leopold lIl, diplomaat voor de vrede. 'Ge­let op het prestige van koning Leopold in de Verenig­de Staten, vreesde men immers dat zijn woorden de Amerikaanse opinie zouden beïnvloeden. Dat was nu precies de bedoeling van de redevoering. Nu spande men zich juist in Frankrijk in opdat de Verenigde Sta­ten aan zijn zijde en aan die van Groot-Brittannië in de oorlog zouden treden. Roosevelt had immers op 5 sep­tember de neutraliteit van de Verenigde Staten gepro­clameerd.'

Het waren woelige tijden voor Europa en de ouders van Henri besloten zich terug te trekken in Marokko. De graaf zelf zond zijn gezin naar Brazilië, bij zijn schoonouders. Op de terugreis, aan boord van een schip dat onder de Belgische vlag voer, vernam hij dat de Duitsers België waren binnengevallen. De boot werd afgeleid naar het eiland Wight en Henri keerde op eigen houtje naar Brussel terug, waar hij zich tot de Franse president wendde met een schriftelijk verzoek om in het Franse leger te mogen vechten. Het voorstel werd beleefd van de hand gewezen.

Henri moest werkeloos toezien hoe ook zijn land door de troepen van het hakenkruis onder de voet werd ge­lopen. Toen stelde president Lebrun zich echter ver­zoenend op: 'U kunt wel degelijk uw vaderland die­nen. Niet in uniform evenwel, maar als koerier.'

En zo begaf de graaf van Parijs zich op een geheime missie, waarbij hij dankbaar gebruik zou hebben ge­maakt van zijn goede relaties met de koninklijke fami­lies van de landen die hij bezocht. Daarna meldde hij zich als vrijwilliger bij het Vreemdelingenlegioen, on­der de naam Robert Orliac en met een Zwitsers pas­poort.

Nog tijdens het eerste oorlogsjaar bereikte hem het nieuws dat zijn vader ernstig ziek was. Hij vroeg toe­stemming om naar Marokko te gaan, waar zijn vader al een week overleden bleek. Na een rouwperiode her­nam de graaf zijn militaire activiteiten.

Herremans: 'Door zijn inzet werkt Henri zich in de gunst van het Franse volk en zelfs van de overheid. Op het einde van het jaar 1945 wordt hem in een brief beloofd dat "zijn oudste zoon een Franse opleiding krijgt als zijn vader van zijn troonrechten wil afzien". De graaf van Parijs weigert.'

In 1950 werd de verbanning opgeheven. De graven van Parijs mochten voortaan weer in Frankrijk wonen en daar ook aan politiek doen. Tussen de koning zonder kroon en de generaal met de macht, Charles de Gaulle, zou zich zelfs een warme vriendschap ontwik­kelen...

Henri d'Orléans mocht Frankrijk niet in. Hij deed zijn gezin emigreren naar Brazilië, maakte in het kader van zijn activiteiten als lid van het verzet heel wat omzwervingen door Europa, streed in het Vreemdelingenle­gioen in de eerste linies en was door zijn jarenlange verblijf in Brussel - wie weet? - misschien zelfs lichtjes tweetalig geworden. Wat zou verklaren waarom Leonie eerst meende een tolk nodig te hebben, maar het daarna zonder bleek te kunnen stellen... Henri d'Orléans of Louis de Bourbon? Onze voorkeur gaat uit naar de eerste troonpretendent. Maar het op­duiken van de tweede in Het Wonderbare Leven van Leonie Van den Dijck maakt er deze episode uit haar turbu­lent bestaan alleen maar interessanter op. Heeft de zoon van Louis de Bourbon de redacteuren van Het Wonderbare Leven wat op de mouw gespeld? En zo ja, waarom?

Of stel dat Leonie Van den Dijck niet van één, maar van twéé kroonprinsen bezoek mocht ontvangen... En dat hun curricula vitae door die arme meneer Schellinck lichtjes door elkaar werden gehaald en versmolten tot één enkel verhaal?

Zo roept iedere vraag die beantwoord wordt, weer nieuwe vragen op…­