Ligneuville: Monsieur et Madame Hawarden

Harry Kümel verfilmde de roman van Filip de Pillecijn

Vlak bij Malmédy, op het kleine kerkhof van Ligneuville, zult u het graf vinden van ‘mejuffrouw Meriora Gillibrand, overleden op 1 maart 1863 in de leeftijd van 58 jaar’. Nochtans had men op 2 maart van dat jaar op het gemeentehuis niet het overlijden van een dame aangegeven, maar van ene Arthur Hawarden, 52 jaar oud en van onbekende origine. Een paar weken later verkreeg een familielid dat de vermelding van de heer Hawarden werd geschrapt en vervangen door die van mejuffrouw Meriora Gillibrand, al wist die persoon blijkbaar ook niet hoe oud Meriora precies was.
Voor haar familie was Meriora een excentrieke dame die havana’s rookte, graag in mannenkleden gekleed ging en altijd uit was op een vechtpartij. Meriora had een echtgenoot en talloze minnaars die tot de dood toe vochten voor haar gunsten. Vaak regelde ze haar hartsaangelegenheden zelf, op een soms nogal bloedige wijze. Eén van haar aanbidders – een ongewenste – zou ze met een dolk gestoken hebben, en terwijl hij zijn laatste adem uitblies, joeg hij haar nog een kogel door de borst. Vandaar dat Meriora nogal eens bloed spuwde, al kon dat ook het gevolg van tering zijn.
In 1848 stond ze tijdens het oproer in Parijs op de barricaden, als ‘monsieur Hawarden’ – omdat Meriora Gillibrand werd gezocht door de politie. Toen ze werd gearresteerd, had ze haar redding dan weer te danken aan het medisch onderzoek dat haar als vrouw identificeerde. Nu op de vlucht voor de Franse autoriteiten, dook ze onder in het hartje van de Ardennen, in Ligneuville – nog steeds als monsieur Hawarden. Daar kon men deze mysterieuze meneer bij nacht en ontij wel eens over de venen zien draven, om dan halt te houden van één of ander vervallen kasteel. Een jongen van twaalf vergezeld monsieur Hawarden en schreef hun vertrouwelijke gesprekken neer in een boekje.
Hawarden ging door voor een rijk man, hoewel niemand ooit navraag deed naar de inhoud van zijn beurs, aangezien hij altijd twee pistolen in zijn gordel droeg en geen jager was, maar wel een echte scherpschutter. Monsieur Hawarden stierf echter alleen en in ellendige omstandigheden. De dokter die de dood vaststelde, toonde blijkbaar geen enkele belangstelling voor de arme overledene, die zelfs niet eens werd afgelegd…

In Monsieur Hawarden (Stavelot, 1931) hangt Henri Pierre Faffin nog een ander beeld op van Mériora Gillibrand/Arthur Howarden. Zijn verhaal is gebaseerd op notities van Jean Marbourg die hij dankzij diens zoon heeft kunnen bemachtigen. Volgens dit verslag zou juffrouw Gillibrand de moordenaar van haar aanstaande echtgenoot hebben gedood en vervolgens op de vlucht zijn geslagen. In Pont en Ligneuville heeft ze heel veel liefdadigheid verricht. Ze is er dan ook nu nog steeds geliefd.

Mysteries alom, dus...