Heks te Hansbeke maakt de kinderen ziek: Tielde Toveresse / Kroep

 

Dit is het verhaal van Mathilde De Sutter, alias Mathilde Roets. De verpauperde vrouw uit Hansbeke komt opnieuw tot leven in een tweedelige podcast, een coproductie van stad Deinze, KADE Podiumkunsten en stadsdichter Steven Van De Putte, in samenwerking met de heemkundige kring Het Land van Nevele.

Twee afleveringen

Mathilde Roets, geboren als Mathilde De Sutter in Lotenhulle op 2 april 1857, huwde voor de wet in Hansbeke in 1878 met Petrus Roets. Zij was een dagloonster, hij was een paardenknecht. Ze woonden in een armtierige woning in wijk Reibroek en stonden helemaal onderaan de sociale ladder. Het echtpaar zou in een tijdsspanne van zeventien jaar vijftien kinderen krijgen, van wie de meesten de volwassen leeftijd niet haalden. Men dichtte de vrouw tijdens haar leven allerlei toverkrachten toe. De eerste aflevering van de podcast, een fascinerende documentaire over Mathilde Roets, is meteen het afstudeerproject van de cursisten ‘radio maken’ Eva Degeyter en Sien Joos.  

Documentaire

In februari 2021 ontdekten Eva Degeyter en Sien Joos samen met hun leraar Brecht Vanmeirhaeghe een publicatie uit 1977 met sagen uit het Land van Nevele, uitgegeven door de Heemkundige Kring het Land van Nevele. Ze vonden er transcripten van Theo Penneman, die in de jaren ’70 met een bandopnemer van dorp tot dorp reed om sagen te verzamelen bij ouderen. En in Hansbeke gaat één naam opvallend vaak over de lippen: Tielde Roets. “Heks te Hansbeke maakt de kinderen ziek”, “Tielde Roets uit Hansbeke belet het karnen”,… Het zijn maar enkele van de geruchten die Penneman optekende. Eva Degeyter en Sien Joos raakten in de ban van de verhalen en zijn op onderzoek uitgegaan: wie was Tielde en wat was er aan van de vele beschuldigingen van hekserij? 

Eva en Sien kregen voor hun documentaire de medewerking van de Heemkundige kring Het Land van Nevele, de psychiatrische kliniek Karus en het Huis van Alijn, het Gentse museum over de geschiedenis van het dagdagelijkse leven in Vlaanderen tot in de twintigste eeuw.

De muziek is van de hand van harpiste Alaia De Smet en de klas compositie van Nicolas De Cock aan KADE Podiumkunsten.

Kroep

De compositieklas van De Cock tekende ook voor de muziek voor de tweede, literaire aflevering van de podcast. Daarin brengen actrice Nele De Graeve en KADE-coördinator Jolien Praet naast het gedicht “Tielde Toveresse” ook een kortverhaal van stadsdichter Steven Van De Putte over Mathilde Roets.   KADE-leerkracht Yann Gyssels is verantwoordelijk voor de montage van de tweede aflevering.

Publicatie tijdschrift Land van Nevele

Dat de tweede afleveringen van de podcast historisch correct zijn onderbouwd, is mede te danken aan het verdienstelijk werk van de Heemkundige Kring Het Land van Nevele. Eerder verschenen in het tijdschrift van  deze heemkundige kring al bijdragen over deze vrouw van Theo Penneman en Albert Martens. Beide bleken ook voor dit project een inspiratiebron. Daarnaast is de podcast ook gebaseerd op bijdragen van Hugo Schaeck en Stefaan De Groote, die beiden tot de Heemkundige Kring behoren.

Het gedicht ‘Tielde Toveresse’ en het kortverhaal ‘Kroep’ verschijnen met de nodige historische duiding in eerstvolgende streektijdschrift 'het land van Nevele' dat rond begin december zal verschijnen.